Beweging in jezelf

De snoek, de stekelbaarsjes en jouw glazen plaat

Overtuigingen die je hebt, spelen een grote rol in je gedrag. Zij bepalen waar je voor gaat. Overtuigingen zijn als het ware de opdrachtgevers aan je hersenen en daarmee ook de georganiseerde filters van je waarneming. Zij helpen je te zien wat je wilt zien en voorzien je van energie om dat te bereiken. Ze drijven je. Het kunnen sterke krachten zijn om goed te functioneren en zinvolle zaken in je leven te creëren, dingen te bereiken, ergens voor te gaan. Anderzijds kunnen overtuigingen ook belemmeren of zelfs zeer destructief zijn.

Overtuigingen komen, veelal onbewust, tot stand door wat je opzuigt uit je omgeving. Door het leven heen breiden zij zich uit en zijn ze in meerdere of mindere mate aan verandering onderhevig door het opdoen van nieuwe kennis, ervaringen, successen en mislukkingen. Door de verzameling overtuigingen die je in je leven opbouwt, vorm je je zelfbeeld en wereldbeeld. Op deze manier ontwikkelen mensen vaststaande ideeën over wat zij ‘kunnen’ of absoluut ‘niet kunnen’, over wat ‘goed’ is of ‘fout’, over wat ‘moet’ of juist ‘niet moet’. Overtuigingen zijn richtinggevend voor je denken, voor de kwaliteiten die je ontwikkelt en voor je gedragingen. Als je je eigen effectiviteit wilt stimuleren, is het dus belangrijk om inzicht en controle te krijgen in en over je manier van denken en je overtuigingen.

Ter illustratie dit korte verhaal

“Een jongen van twaalf jaar zit op zijn favoriete stekkie aan de waterkant. Hij kijkt naar de dobber, wiegend op het water. Plots verdwijnt de dobber. Beet! Hij haalt de vis binnen. Een prachtige snoek, die wil hij aan zijn vader laten zien!

“Zo!”, zegt zijn vader, als de jongen thuis komt, “Dat is een mooie snoek! We stoppen hem in het aquarium bij de stekelbaarsjes.” De jongen schrikt: “Maar papa, dan eet de snoek de stekelbaarsjes op..!”.

Voordat vader de snoek in het aquarium plaatst, schuift hij in het midden van het aquarium een glazen plaat. Aan de ene kant zwemmen de stekelbaarsjes. Aan de andere kant de snoek.

De stekelbaarsjes zien de snoek, schrikken en proberen te vluchten. Terecht, want de snoek bedenkt zich geen moment en zwemt met ferme slag en open bek op de baarsjes af…

BAM! Hij stoot zijn kop tegen de glazen plaat.

De snoek doet nog een aantal pogingen en geeft het ten slotte op. Hij interesseert zich niet meer in de stekelbaarsjes in de overtuiging dat ze onbereikbaar zijn. De stekelbaarsjes op hun beurt durven hun ruimte weer in te nemen en laten de snoek voor wat hij is, in de overtuiging dat de snoek geen gevaar vormt.

Op dat moment zegt vader: “Let op, ik haal nu de glazen plaat weg…. kijk wat er gebeurt met de snoek…”. Hij haalt de plaat langzaam weg en …

er gebeurt niets… De snoek en de stekelbaarsjes zijn zo door de glazen plaat geconditioneerd dat ze ook zonder die plaat hun natuurlijke gedrag hebben aangepast.”

Je overtuigingen hoeven niet te kloppen

Net als de snoek en de stekelbaarsjes handelt ieder mens op basis van bepaalde overtuigingen. Toch hoeven je overtuigingen – de wereld verandert constant – niet altijd (meer) te kloppen. En dat is soms best zonde, want laat je omwille van die overtuigingen geen kansen liggen?